Avrupa pazarında ticari faaliyet yürütmek, stratejik bir marka koruması gerektirir. Marka tescili, yalnızca bir hukuki güvence olmanın ötesinde, pazar konumunuzu belirleyen en kritik adımlardan biridir. Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi (EUIPO) tarafından yönetilen sistem, girişimcilere tek bir başvuru ile 27 AB üyesi ülkede koruma sağlar.

2025 itibarıyla EUIPO sistemi tamamen dijitalleşmiş, başvuru süreçleri hızlanmış ve denetim mekanizmaları daha şeffaf hâle gelmiştir. Ancak bu dijitalleşme, sürecin teknik ve hukuki detaylarının dikkatle yönetilmesi gerekliliğini ortadan kaldırmamıştır.

EUIPO Sistemi Nedir?

EUIPO (European Union Intellectual Property Office), merkezi İspanya’nın Alicante şehrinde bulunan, Avrupa Birliği'nin fikri mülkiyet haklarından sorumlu resmi kurumudur.

• EUIPO, Avrupa Birliği Markası (EUTM) ve Tescilli Topluluk Tasarımı (RCD) başvurularını yönetir.
• EUIPO üzerinden alınan bir marka tescili, Almanya, Fransa, Hollanda, İtalya ve İspanya dahil olmak üzere tüm Avrupa Birliği üyesi 27 ülkede otomatik olarak geçerlilik kazanır.
• Bu merkezi sistem, girişimcilerin her ülkede (örn. Almanya Patent Ofisi, Fransa Patent Ofisi) ayrı ayrı ulusal başvuru yapma maliyetinden ve bürokrasisinden kurtulmasını sağlar.

Türkiye merkezli şirketlerimiz için EUIPO tescili, Avrupa pazarında markanın taklit edilme riskini ortadan kaldırmak ve kurumsal itibarı yasal güvence altına almak açısından stratejik önem taşır.

Tescil Öncesi Hazırlık

EUIPO başvuru sürecinin en kritik ve genellikle en çok hata yapılan adımı, tescil öncesi detaylı araştırmadır.

• Markanın, hedeflenen sınıflarda daha önce tescil edilip edilmediği kontrol edilmelidir.
• Bu araştırma için AB'nin resmi veri tabanı olan TMview (ve diğer profesyonel veri tabanları) kullanılır.
• Eğer benzer veya aynı sınıfta, karıştırılma ihtimali yaratacak (fonetik, görsel veya anlamsal olarak) bir marka varsa, başvuru itiraz aşamasında reddedilebilir. Bu, hem başvuru ücretinin hem de zamanın kaybedilmesi anlamına gelir.

FT Danışmanlık olarak, başvuru öncesinde bu detaylı araştırmayı profesyonel veri tabanları üzerinden yürütüyor, olası itiraz risklerini önceden tespit ederek müvekkillerimizin başvuru stratejisini optimize ediyoruz.

Marka Sınıflandırması (Nice Classification)

EUIPO başvuru formunda, markanın hangi mal veya hizmetler için korunacağını belirtmek zorundasınız. Bu sınıflandırma, uluslararası "Nice Classification" (Nis Anlaşması) sistemine göre yapılır.

Toplam 45 sınıf bulunur: 1–34 arası mal (ürün) sınıfları, 35–45 arası hizmet sınıflarıdır.

Örneğin:

• Sınıf 25: Giyim, ayakkabı, baş giyim.
• Sınıf 35: Reklamcılık; iş yönetimi; e-ticaret hizmetleri.
• Sınıf 42: Bilimsel ve teknolojik hizmetler; yazılım tasarımı ve geliştirilmesi (SaaS).

Başvuru sırasında seçilen sınıflar, markanızın "koruma kalkanının" sınırlarını belirler. Yanlış veya eksik sınıf seçimi, markanızın gelecekte başka bir sektörde kullanılmasına engel olamamanıza veya korumasız kalmanıza neden olabilir.

Başvuru Süreci (2025 Güncel)

EUIPO başvurusu tamamen çevrim içi portal üzerinden yapılır. 2025 itibarıyla sistem, başvuru sahiplerine yapay zekâ destekli sınıflandırma ve yönlendirme modülleri sunmaktadır.

Başlıca aşamalar şu şekildedir:

1. Hesap Oluşturma: EUIPO portalında "User Area" üzerinden bir kullanıcı hesabı açılır.
2. Form Doldurma: Başvuru formu (EUTM) doldurulur. Marka adı (kelime markası), logo (görsel marka), sınıflar, başvuru dili ve başvuru sahibi (şirket veya şahıs) bilgileri girilir.
3. Ödeme: Başvuru ücreti ödenir. 2025 itibarıyla temel başvuru ücreti (tek sınıf için) 850 Euro'dur. İkinci sınıf için ek ücret 50 Euro, üçüncü ve sonraki her sınıf için 150 Euro'dur.
4. İnceleme: EUIPO uzmanları başvuruyu "mutlak ret nedenleri" (örn. tanımlayıcı olması, kamu düzenine aykırılık) açısından inceler.
5. Yayın (Publication): Başvuru teknik incelemeyi geçerse, 3 ay süreyle itirazlara açık şekilde "EU Trademark Bulletin" (AB Marka Bülteni)'nde yayımlanır.
6. Tescil (Registration): 3 aylık yayın süresi içinde herhangi bir itiraz gelmezse (veya gelen itiraz reddedilirse), marka tescil edilir ve tescil belgesi dijital olarak düzenlenir.

İtiraz gelmemesi durumunda tüm süreç ortalama 4 ila 6 ay arasında sonuçlanır.

Marka Sahibinin Hakları ve Koruma Kapsamı

EUIPO tescili, marka sahibine 27 AB ülkesinde münhasır kullanım hakkı verir.

• Marka sahibi, izinsiz olarak markanın aynısını veya benzerini kullanan üçüncü kişilere karşı yasal işlem (dava, ihtiyati tedbir) başlatabilir.
• Koruma; logonun, kelime markasının, ambalaj tasarımının ve hatta bazen markayla özdeşleşmiş renk kombinasyonlarının kullanımını da kapsar.
• Tescilli markalar başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süreyle geçerlidir. Korumanın devam etmesi için her 10 yılda bir yenileme ücreti (850 Euro'dan başlar) ödenerek tescil yenilenmelidir.

İtiraz Süreci ve Marka Çatışmaları

Başvurunuzun yayın aşaması (3 aylık süre), sürecin en kritik noktalarından biridir.

• Daha önce benzer bir markayı tescil ettirmiş olan hak sahipleri, bu 3 aylık süre içinde markanıza "itiraz" (opposition) edebilir.
• İtirazlar genellikle "nispi ret nedenleri" (relative grounds), yani markaların benzerliği ve halk nezdinde karıştırılma ihtimali üzerinden değerlendirilir.
• İtiraz durumunda EUIPO, taraflara karşılıklı görüş (cooling-off period) veya delil sunma süreleri verir. Bu süreç, tescil işlemini 1-2 yıla kadar uzatabilir.
• Eğer taraflar uzlaşamazsa, EUIPO İtiraz Birimi nihai kararı verir. Karara karşı EUIPO Temyiz Kurulu'na (Board of Appeal) başvurulabilir.

Türkiye ve AB Arasındaki Karşılıklı Koruma

Türkiye, AB üyesi olmasa da, uluslararası marka tescil sistemi olan Madrid Protokolü'ne taraftır.

Bu sayede, Türkiye’de (TÜRKPATENT) tescilli bir markayı, uluslararası başvuru sistemi (WIPO) üzerinden EUIPO'yu seçerek AB'de de koruma altına alabiliriz. Aynı şekilde, EUIPO tescilli bir markayı da Madrid sistemi üzerinden Türkiye'de koruyabiliriz.

FT Danışmanlık olarak, Avrupa Birliği (EUIPO) ve Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) nezdindeki başvuruları entegre bir biçimde yürüterek, markaların her iki pazarda da hukuki olarak uyumlu ve güçlü bir şekilde korunmasını sağlıyoruz.

2025’te Dijitalleşen Denetim Süreci

2025 itibarıyla EUIPO, başvuru inceleme süreçlerinde yapay zekâ destekli denetim modüllerini aktif olarak kullanmaktadır.

• Bu sistem, başvuruya yüklenen logoları, yazı tiplerini ve kelime benzerliklerini otomatik olarak tarar ve mevcut veri tabanıyla karşılaştırarak benzerlik olasılığını analiz eder.
• Ayrıca, "EUIPO Blockchain Register" pilot uygulaması ile tescil belgeleri ve marka hak sahipliği verileri, değişmez ve doğrulanabilir dijital sertifikalar olarak sunulmaya başlanmıştır. Bu, marka sahteciliğine karşı güvenilirliği artırmaktadır.

Marka Stratejisi ve Ticari Değer

Marka tescili yalnızca hukuki bir gereklilik değil, aynı zamanda şirketin en önemli maddi olmayan varlıklarının (intangible assets) başında gelir.

• Avrupa’da distribütörlük, bayilik veya yatırım alma süreçlerinde, markanın tescilli olması yatırımcı güvenini ve şirket değerlemesini doğrudan etkiler.
• Şirket satışı (M&A), franchising veya lisans sözleşmelerinde tescilli bir marka, pazarlık gücünüzü ve elde edeceğiniz geliri maksimize eder.

Bu nedenle markanın yalnızca tescil edilmesi değil, stratejik olarak doğru sınıflarda korunması gerekir. FT Danışmanlık olarak, Avrupa’da faaliyet gösteren girişimcilere marka stratejisi, tescil öncesi analiz, itiraz süreç yönetimi ve portföy yenileme planlaması konularında kapsamlı danışmanlık sunmaktayız.

Avrupa pazarında rekabetin bu denli yüksek olduğu bir ortamda, marka koruması sürdürülebilir büyümenin anahtarıdır. EUIPO sistemi, tek bir başvuru ile 27 ülkede geçerli koruma elde etmek için büyük bir fırsat sunar.

Ancak tescil süreci; doğru sınıf seçimi, profesyonel marka araştırması, olası itirazların yönetimi ve belge hazırlığı gibi teknik detaylar açısından dikkatle yürütülmesi gereken hukuki bir işlemdir.

FT Danışmanlık olarak, EUIPO tescil süreçlerinde Türk girişimcilere hukuki, teknik ve stratejik danışmanlık sağlamakta, markalarının Avrupa genelinde güvenli biçimde tescil edilmesini sağlamak için destek olmaktayız. Unutmayın, doğru tescil edilmiş bir marka yalnızca bir isim değil, uluslararası düzeyde tanınan bir itibardır.