Polonya E-Ticaret Rehberi

FT Danışmanlık
18-01-2025
Polonya E-Ticaret Rehberi

Polonya, 2025 yılı itibariyle dijital ticaretin yükselen yıldızları arasındaki yerini sağlamlaştırdı. Avrupa’nın kalbinde stratejik bir konuma sahip olan Polonya, yabancı girişimciler için sunduğu eşsiz fırsatlarla dikkat çekiyor. FT Danışmanlık olarak, Polonya e-ticaret pazarında yer almak isteyen girişimcilere profesyonel rehberlik sunuyoruz. Doğru stratejilerle, Polonya’nın rekabetçi avantajları ve güçlü altyapısı sayesinde Avrupa pazarına giriş hiç bu kadar kolay olmamıştı.

Stratejik konumu, rekabetçi avantajları ve güçlü altyapısı ile öne çıkan Polonya, Avrupa pazarına açılmak isteyenler için mükemmel bir tercih olarak, doğru danışmanlık hizmeti ile hiç de uzak kalmıyor.

Polonya'da Şirket Kuruluşu

Polonya’nın E-Ticarette Öne Çıkan Özellikleri

Polonya, jeopolitik konumu ve ekonomik yapısı ile Avrupa’nın e-ticaret pazarında kilit bir noktada bulunuyor. Polonya’da e-ticaret işi yapmak isteyenler için 2025 yılı itibariyle öne çıkan avantajlar şunlardır:

  • Stratejik Konum: Polonya’ Avrupa’nın kalbinde yer almakla özellikle Orta ve Doğu Avrupa’ya açılmak isteyen girişimciler için ideal bir merkez konumundadır. Bu noktada yaklaşık 500 milyon tüketiciye erişim imkanı sunmaktadır.
  • Büyüyen Dijital Pazar: Polonya’nın e-ticaret sektörü 2025 yılında %15-20 arasında bir yıllık büyüme oranı göstererek Avrupa’daki en hızlı gelişen piyasalardan biri olmuştur. 30 milyar Euro’yu aşan bir e-ticaret hacmiyle girişimcilere büyük fırsatlar sunmaya devam etmektedir.
  • Teknoloji ve Lojistik Altyapısı: Polonya, teknolojik altyapısını geliştirmiş ve büyük lojistik merkezleri ile etkin dağıtım ağlarına sahip olmuştur. Avrupa’nın taşıma hatları ile de e-ticaret operasyonları için ideal bir merkez konumundadır.
  • Yabancı Yatırımlar ve Pazarın Çekiciliği: Polonya, uyguladığı özelleştirmeler ve ekonomik reformları ile, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri içerisinde en fazla doğrudan yabancı sermaye yatırımı çeken ülkedir. 2022 yılına baktığımızda, tahmini 28 milyar dolar tutarında doğrudan yabancı yatırım çektiğini ve toplam yabancı sermaye stoğunu 351,6 milyar dolara ulaştırdığını görüyoruz. Polonya’nın bu istatistikleri onu rakip ülkeleri arasında önemli bir konumda tutuyor.
  • Mobil Alışverişin Yükselişi: Polonya’da mobil alışveriş giderek daha popüler hale gelmiştir. Özellikle 2021 yılında mobil alışveriş yapanların oranı %58 oranındadır. Bu oranın 2021 yılından sonra yükseldiği varsayılmaktadır.
  • Yasal Düzenlemeler ve Tüketici Hakları: Polonya, Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruması Düzenlemesi (GDPR) ve Tüketici Hakları Direktifi gibi yasal düzenlemeleri benimseyerek, e- ticaret faaliyetlerini düzenlemekte ve tüketici haklarını korumaktadır.

Polonya’nın E-Ticarette Geleceği

Polonya e-ticaret yatırımcılarına olan ilgisi, güçlü altyapısı ve büyüyen dijital pazarları ile Avrupa’da önemli ve stratejik bir oyuncu olarak yerini korumasını sağlamaktadır. Tüketici davranışlarına odaklanarak teknolojik inovasyonlara yatırım yapan firmalar, Polonya’da uzun vadeli bir başarı elde etme potansiyeline sahiptir.

Polonya'nın e-ticaret sektörü, son yıllarda kaydettiği hızlı büyüme ve yenilikçi atılımlarla dikkat çekmektedir. 2023 yılında Polonya'nın e-ticaret pazarının %15,56'lık bileşik yıllık büyüme oranıyla 35,2 milyar dolara ulaşması beklenmektedir. Bu rakamın 2027 yılında ise 47,15 milyar dolara çıkacağı öngörülmektedir.

Ülkenin en büyük e-ticaret platformu olan Allegro, Orta Avrupa'daki genişleme stratejisi kapsamında 2024 yılında Macaristan pazarına giriş yapmıştır. Bu adım, Allegro'nun potansiyel müşteri tabanını 10 milyon kişi artırmayı hedeflemektedir. (Reuters) Ayrıca, Allegro'nun 2024'ün dördüncü çeyreğinde Polonya iç pazarında kazançlarının %4 ila %7 arasında artmasını beklediği belirtilmiştir. (Reuters)

Teknoloji devi Amazon da Polonya'da yenilikçi adımlar atmaktadır. Şirket, yapay zeka destekli envanter yönetimi ve drone teslimatları gibi ileri teknolojileri devreye alarak, perakende ve lojistik sektörlerinde dönüşüm yaratmayı hedeflemektedir.

Polonya'da mobil alışverişin yükselişi de dikkat çekicidir. 2021 yılında mobil alışveriş yapanların oranı %58'e ulaşmış olup, bu oranın ilerleyen yıllarda daha da artması beklenmektedir.

Sonuç olarak, Polonya'nın e-ticaret sektörü, teknolojik yenilikler, stratejik genişleme hamleleri ve değişen tüketici alışkanlıklarıyla güçlü bir büyüme potansiyeline sahiptir. Bu dinamik pazar, yatırımcılar ve girişimciler için cazip fırsatlar sunmaya devam etmektedir.

polonya e-ticaret

Avrupa’ya Açılmak İsteyen E- Ticaret Girişimcileri İçin Polonya’nın Önemi

Polonya, Türk e-ticaret girişimcileri için Avrupa pazarına açılmanın en uygun kapılarından biri olarak öne çıkmaktadır. İşte Polonya’yı cazip kılan temel avantajlar:

  1. Kültürel ve Dil Avantajları
    • Polonya, açık ve dinamik bir pazar yapısına sahiptir. Ülkede yaşayan 25.000 Türk vatandaşı, yeni girişimcilerin kültürel uyum sağlamasına katkıda bulunmaktadır.
    • Genç nüfus arasında İngilizcenin yaygın olması, iş süreçlerini kolaylaştırmaktadır.
    • Türk markalarına yönelik artan tüketici ilgisi, girişimciler için düşük bariyerli bir başlangıç ortamı sunar.
  2. Vergi Teşvikleri ve Destekler
    • Polonya, yabancı yatırımcılara düşük kurumlar vergisi (%9’a kadar) ve bölgesel kalkınma hibeleri gibi avantajlar sunmaktadır.
    • Polonya Yatırım ve Ticaret Ajansı (PAIH), girişimcilere rehberlik ve finansman desteği sağlamaktadır.
    • AB’nin dijital dönüşüm projelerine entegre olan Polonya, e-ticaret işletmeleri için dijital altyapı geliştirme teşvikleri sunar.
  3. Erişim ve Lojistik Kolaylığı
    • Türkiye ile güçlü ulaşım bağlantıları, kargo ve lojistik maliyetlerini düşürmektedir.
    • Avrupa’nın lojistik merkezi olarak öne çıkan Polonya, limanları, demiryolları ve otoyollarıyla hızlı teslimat ve düşük maliyet avantajı sunar.
    • Amazon ve Allegro gibi büyük platformlara yakınlık, ürünlerin geniş kitlelere ulaşmasını kolaylaştırır.
  4. Hızla Büyüyen E-Ticaret Pazarı
    • Polonya, yıllık %15-20 büyüme oranıyla Avrupa’nın en hızlı gelişen e-ticaret pazarlarından biridir.
    • İnternet kullanıcılarının %80’i düzenli çevrimiçi alışveriş yapmaktadır; mobil alışveriş oranı da hızla artmaktadır.
    • 2025 yılı itibariyle e-ticaret hacminin 30 milyar Euro’yu aşması beklenmektedir.
  5. Türk Markalarına Artan İlgi
    • Türk ürünleri, özellikle gıda, tekstil, mobilya ve kişisel bakım gibi kategorilerde Polonya’da talep görmektedir.
    • Polonya’daki başarılı Türk işletmeleri, yeni girişimciler için bir referans ve güven kaynağı oluşturmaktadır.
  6. AB Üyesi Olmanın Avantajları
    • Polonya, AB içindeki serbest ticaret ve standart düzenlemeler sayesinde iş süreçlerini kolaylaştırır.
    • Almanya, Fransa ve İtalya gibi büyük pazarlara yakınlığı, ürünlerin hızlı bir şekilde ulaşmasını sağlar.
    • Sürdürülebilirlik ve dijitalleşme teşvikleri, yenilikçi projeler için ek destek sunmaktadır.

Polonya’da Yeni Yapılacak Olan Ulaşım Merkezi (CPK)

2026 yılında Polonya, Avrupa’nın en büyük lojistik ve ulaşım merkezlerinden bir tanesini hayata geçirmeye hazırlanmakta. Bu yeni ulaşım merkezi, Avrupa’nın ticaret dinamiklerini değiştirecek ve özellikle e-ticaret sektöründe faaliyet gösteren girişimciler için önemli fırsatlar sunacak.

Merkezi Ulaşım Limanı (Centralny Port Komunikacyjny - CPK) projesi, Polonya'nın başkenti Varşova'nın yaklaşık 40 km güneybatısında inşa edilmesi planlanıyor. Polonya'nın en büyük altyapı girişimlerinden biri olan proje, yeni bir havalimanı, tren istasyonu ve toplu taşıma merkezini içeren entegre bir ulaşım merkezi olarak tasarlanmıştır.

CPK projesinin inşaat çalışmalarının 2026 yılında başlaması ve ilk aşamasının 2032 yılı sonunda tamamlanması planlanmaktadır. İlk etapta yıllık yaklaşık 34 milyon yolcu kapasitesine sahip olacak havalimanının, ilerleyen yıllarda kapasitesinin artırılması hedeflenmektedir.

Bu proje, Polonya'nın ulaşım altyapısını modernize etmeyi ve ülkeyi Avrupa'nın önemli bir ulaşım merkezi haline getirmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, CPK projesi kapsamında Varşova ile Łódź şehirleri arasında yüksek hızlı tren hattının geliştirilmesi için Avrupa Birliği Komisyonu tarafından 64 milyon Euro'luk bir fon tahsis edilmiştir. Bu hat tamamlandığında, Varşova-Łódź arası seyahat süresi 45 dakikaya düşecektir.

Proje, hem yerel hem de uluslararası ticaretin hızlanmasına ve kolaylaşmasına katkı sağlayacak şekilde tasarlandı. İşte projenin öne çıkan özellikleri ve Türk e-ticaret girişimcileri için sunduğu potansiyel faydalar:

Hızlı ve Verimli Teslimat İmkanları

  • Stratejik Konum: Yeni ulaşım merkezi, Avrupa’nın ana ticaret koridorları üzerinde yer alarak Polonya’dan Almanya, Çekya, Slovakya ve Baltık ülkelerine yapılan sevkiyatları hızlandıracak.
  • 24 Saatte Teslimat: Gelişmiş taşıma altyapısı (yüksek hızlı demiryolu, otoyollar ve hava taşımacılığı) sayesinde ürünler Avrupa genelindeki büyük tüketici pazarlarına 24 saat içinde ulaşabilecek.
  • Hava Taşımacılığı: Küresel e-ticaret firmaları için tasarlanan hava taşımacılığı bölümü, sınır ötesi teslimatları hızlandırarak Türk girişimcilerin Avrupa pazarında rekabet gücünü artıracaktır.

Düşük Lojistik ve Operasyon Maliyetleri

  • Uygun İş Gücü Maliyeti: Polonya’nın iş gücü maliyetleri, Batı Avrupa ülkelerine kıyasla daha düşüktür, bu da dağıtım ve lojistik masraflarını azaltır.
  • Çevre Dostu Teknolojiler: Merkezi otomasyon sistemleri, enerji tasarruflu süreçler ve karbon emisyonlarını azaltan yenilikçi çözümler, uzun vadede maliyetleri düşürecektir.
  • Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler için Avantaj: Uygun maliyetli depo kiralama seçenekleri, Türk girişimcilerin düşük başlangıç maliyetleriyle operasyonlarını genişletmesini kolaylaştıracaktır.

Akıllı Depolama ve Dijital Altyapı

  • Yüksek Teknoloji Depolar: Lojistik merkezindeki depolar, robotik sistemler ve yapay zeka tabanlı stok yönetimiyle e-ticaret girişimcilerine yüksek verimlilik sağlayacaktır.
  • Gerçek Zamanlı Takip: Gelişmiş izleme sistemleri sayesinde girişimciler, stoklarını ve lojistik süreçlerini dijital ortamda anlık olarak yönetebilecektir.
  • Özel Depolama Alanları: Soğuk zincir depolama imkanı, özellikle gıda ve ilaç gibi ürünlerin korunması için büyük bir avantajdır.

Türk Girişimciler İçin Ekonomik ve Stratejik Faydalar

  • Avrupa’ya Erişim Kolaylığı: Bu yeni merkez, Türkiye’den gelen ürünlerin Avrupa pazarına hızlı bir şekilde ulaşmasını sağlayacak bir geçiş noktası olacaktır.
  • AB ile Entegrasyon: Merkez, AB’nin lojistik altyapısına entegre olduğu için gümrük işlemlerinin daha hızlı ve kolay yapılmasını sağlayacaktır.
  • Büyük Platformlarla Yakınlık: Amazon, Allegro gibi platformların operasyonlarına ev sahipliği yapacak bu merkez, Türk girişimcilerin ürünlerini geniş bir kitleye ulaştırma sürecini hızlandıracaktır.

Çevresel Sürdürülebilirlik

  • Yenilenebilir Enerji Kullanımı: Merkez, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla çalışacak şekilde tasarlanmıştır.
  • Elektrikli Araçlar: Elektrikli araçlar ve düşük karbon emisyonu hedefleri, Türk girişimcilerin sürdürülebilirlik odaklı projelerde yer almasını kolaylaştıracaktır.
  • Karbon Nötr İşletim: Polonya hükümeti, merkezin çevresel etkisini minimuma indirmek için karbon nötr düzenlemeler getirmiştir.

Polonya’nın E-Ticaret İçin Teşvikleri ve Avantajları

Polonya, hızla büyüyen e-ticaret sektörünü desteklemek ve girişimcileri teşvik etmek için birçok stratejik avantaj ve teşvik paketi sunar. Bu teşvikler hem yerel hem de yabancı girişimciler için cazip fırsatlar yaratmaktadır ve Polonya’yı Avrupa’nın önemli e-ticaret merkezlerinden biri haline getirmektedir. 

Yabancı Sermayeye Kolay Erişim

  • Polonya, yabancı yatırımcılar için açık bir ekonomik politika izlemektedir. Birçok uluslararası şirket için cazip bir yatırım ortamı sunmaktadır.
  • Yatırım Teşvik Bölgeleri: Polonya’da belirli bölgeler, vergi avantajları ve kira desteği gibi teşvikler sağlayan özel ekonomik bölgeler olarak belirlenmiştir.
  • Özel Fon ve Krediler: Yabancı yatırımcılar, Avrupa Birliği destekli fonlara ve Polonya hükümetinin sağladığı düşük faizli kredilere erişim sağlayabilmektedir.
  • Kolay Şirket Kurulumu: Polonya’da şirket kurma süreçleri dijitalleştirilmiş ve basitleştirilmiştir. E-ticaret girişimcileri birkaç gün içinde faaliyetlerine başlayabilmektedir. Şirket kurulumu sürecinde profesyonel destek için FT Danışmanlık ile iletişime geçebilirsiniz.

E-Ticaret Platformlarına Destek

  • Polonya hükümeti, dijital dönüşümü hızlandırmak ve yeni dijital girişimleri desteklemek için çeşitli hibeler ve teşvik programları sunar.
  • Start-Up Hibeleri: Yeni kurulan e-ticaret şirketlerine, teknoloji altyapılarını geliştirmeleri ve pazarlarını büyütmeleri için mali destek sağlamaktadır.
  • Teknik Destek Programları: Girişimciler, lojistik ve ödeme altyapılarını iyileştirmek adına teknolojik danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilmektedir.
  • Dijital Pazarlama Desteği: Yerel ve uluslararası pazarlarda rekabet edebilmek için e-ticaret girişimcilerine, Polonya tarafından dijital pazarlama eğitimleri ve araçları sağlanmaktadır.
  • Polonya’da oldukça popüler olan Allegro gibi büyük e-ticaret platformları yeni girişimcilere satış desteği ve platform içi reklam teşvikleri sunmaktadır.

KDV Avantajları

  • Polonya, Avrupa Birliği’nin KDV (Katma Değer Vergisi) düzenlemelerine uyumlu bir sistem sunmaktadır. Bu durum neticesinde e-ticaret operasyonları kolaylaştırılmıştır.
  • OSS (One Stop Shop) Sistemi: Polonya, Avrupa Birliği çapında KDV beyanını kolaylaştıran OSS sistemine tam uyum sağlamaktadır. Bu sistem, girişimcilerin farklı ülkelerdeki KDV süreçlerini merkezi bir platform üzerinden yönetmelerine olanak tanımaktadır.
  • İhracat Avantajları: Türkiye gibi Avrupa Birliği üyesi olmayan ülkelerden yapılan ihracatlarda KDV iadesi gibi teşvikler, girişimcilerin maliyetlerini azalmaktadır.
  • Küçük İşletmeler İçin KDV Muafiyetleri: Küçük ve orta ölçekli işletmeler, belirli bir gelir seviyesine kadar KDV yükümlülüğünden muaf tutulmaktadır.

Teknolojik ve Dijital Altyapı Teşvikleri

  • Polonya, e-ticaret işletmeleri için gelişmiş bir dijital altyapı sunmakla beraber bu altyapının sürekli yenilenmesini teşvik etmektedir.
  • Gelişmiş Veri Merkezleri: E-ticaret şirketlerinin veri güvenliğini sağlamak ve dijital operasyonlarını optimize etmek için yüksek teknoloji veri merkezleri kurulmuştur.
  • 5G ve Fiber İnternet Yaygınlığı: Polonya, 5G teknolojisine ve hızlı internet altyapısına büyük yatırımlar yaparak e-ticaret işlemlerinin kesintisiz ve hızlı bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktadır.
  • Dijitalleşme Teşvikleri: E-ticaret girişimcileri, web sitesi geliştirme, mobil uygulama oluşturma ve dijital ödeme sistemleri entegrasyonu gibi alanlarda devlet desteği alabilmektedir.

Çevre Dostu Teşvikler

  • Polonya, sürdürülebilirlik politikalarına büyük önem vermektedir. Bu bağlamda çevre dostu e-ticaret çözümlerine yönelik teşvikler sunulmaktadır.
  • Yeşil Paketleme Teşvikleri: Çevre dostu ambalajlama kullanan e-ticaret şirketleri, vergi avantajlarından ve hibe programlarından yararlanmaktadır.
  • Düşük Emisyonlu Lojistik Destekleri: Elektrikli araç filoları kullanan veya karbon emisyonları azaltan lojistik çözümleri sunan girişimcilere de mali destek sağlanmaktadır.

Eğitim ve İnsan Kaynağı Desteği

  • Polonya hükümeti, e-ticaret sektöründeki insan kaynağını geliştirmek için kapsamlı eğitim programları sunmaktadır.
  • Üniversiteler ve teknik kolejler, dijital ticaret, yazılım geliştirme ve veri analitiği gibi konularda özel programlar düzenlemektedir.
  • E-ticaret girişimcilerine yönelik online eğitim ve seminerler verilmektedir.

Polonya’da En Çok Kullanılan E-Ticaret Pazarları

Polonya, Avrupa’nın hızla büyüyen e-ticaret pazarlarından biri olarak çeşitli platformların etkin bir şekilde faaliyet gösterdiği bir ülkedir. Hem yerel hem de uluslararası olmak üzere e-ticaret platformları Polonya’da geniş bir kullanıcı kitlesine sahiptir.

1- Allegro

  • Allegro, Polonya’da en çok kullanılan ve en popüler konumda olan yerel e-ticaret platformudur.
  • Elektronik ürünlerden, moda ve ev dekorasyonuna kadar çok geniş bir ürün yelpazesi sunmaktadır.
  • Uygun fiyat politikası, kullanıcı dostu arayüzü ve hızlı teslimat seçenekleri ile Polonyalı tüketicilerin öncelikli tercihi Allegro olmaktadır.
  • Allegro hem küçük hem de büyük ölçekli işletmeler için geniş bir satış ağı sunmaktadır. Bu bağlamda platform, Türk girişimciler için Polonya pazarına açılmak konusunda stratejik bir adım olabilmektedir.

2- Amazon

  • Amazon, Polonya’da önemli bir yere sahiptir. Bununla birlikte 2021 yılında ülkede faaliyetlerini daha da genişletmiştir.
  • Amazon Prime hizmeti sayesinde kullanıcılar hızlı teslimat ve özel indirimlerden yararlanabilmektedirler.
  • Polonya’daki tüketiciler, Amazon üzerinden hem yerel hem de uluslararası ürünlere kolayca ulaşabilmektedirler.
  • Amazon’un uluslararası ağı, Türk markalarının Polonya pazarına kolayca giriş yapmasını sağlamaktadır.

3- eBay

  • eBay özellikle ikinci el ürünler ve koleksiyoncular için Polonya’da popüler bir alışveriş platformudur.
  • Hem Polonya içinde hem de uluslararası tüketicilere hitap etmektedir.
  • eBay’in açık artırma modeli, Polonyalı tüketiciler arasında benzersiz bir alışveriş deneyimi sunmaktadır.

4- Zalando

  • Zalando, moda ve tekstil kategorilerinde uzmanlaşmış bir Avrupa e-ticaret platformu olarak öne çıkmaktadır.
  • Özellikle genç ve şehirli tüketiciler arasında popülerdir.
  • Hem lüks markalar hem de uygun fiyatlı markalar içerdiğinden, seçenek çeşitliliği ile öne çıkan e-ticaret sitelerinden biridir.
  • Ücretsiz iade ve hızlı teslimat gibi hizmetler, Zalando’yu Polonya’daki moda severler için cazip kılmaktadır.

5- Empik

  • Empik, kitap, müzik, elektronik ve hediyelik eşya gibi alanlarda uzmanlaşmış yerel bir e-ticaret platformudur.
  • Online mağazası, geleneksel mağaza zincirlerini tamamlayarak güçlü bir müşteri deneyimi sunar.
  • Yerel Pazar dinamiklerine uygun ürün ve hizmet çeşitliliği sunmaktadır.

6- Media Expert

  • Media Expert, Polonya’daki elektronik ve teknolojik ürünler konusunda lider bir platformdur.
  • Yerel tüketicilere uygun fiyatlarla geniş bir ürün seçeneği sunmaktadır.
  • Çevrimiçi alışveriş deneyimini fiziksel mağaza zincirleriyle desteklemektedir.

2025 yılında Polonya, Türk e-ticaret yatırımcıları için stratejik bir merkez olarak öne çıkmaktadır. Stratejik konumu, dijitalleşmeye uyum sağlamış genç nüfusu, uygun lojistik maliyetleri ve gelişmiş altyapısı ile Polonya, girişimciler için önemli fırsatlar sunarken, yeni lojistik merkezi, ticaretin hızını artırarak e-ticaret operasyonlarını daha verimli hale getirmektedir.

Yatırımcılar, Polonya’nın sunduğu bu avantajları değerlendirerek hem yerel pazarda hem de Avrupa genelinde rekabet avantajı sağlayabilirler. Polonya, Avrupa Birliği üyeliği sayesinde hem serbest ticaret imkanı sunar hem de dijital altyapı ve devlet teşvikleri ile işletmelerin büyümesini destekler.

Bu fırsatları keşfetmek ve Polonya’da e-ticaret girişimlerinizi doğru şekilde başlatmak için FT Danışmanlık olarak size rehberlik ediyoruz. Avrupa’nın hızla büyüyen bu dinamik pazarında yerinizi almak ve barışı bir strateji oluşturmak için bizimle iletişime geçin. Bu yolun ilk adımından son adımına kadar size eşlik etmekten mutluluk duyuyoruz.